Hamburg Carl von Ossietzky Üniversitesi Kütüphanesi’nde bulunan ve yıllarca “alışveriş listesi” zannedilen bir papirüs parçasının, Hz. İsa’nın çocukluğu ile ilgili önemli bir metin olduğu keşfedildi. 4. ila 5. yüzyıla tarihlenen bu papirüs, Thomas İncili’nin Hz. İsa’nın bebeklik dönemini anlatan bir parçası olarak belirlendi. Bu bulgu, Thomas İncili’nin bilinen en eski kopyası olarak kabul ediliyor.
Thomas İncili’nin En Eski Kopyası
Uzmanlar, bu el yazmasının Hıristiyanlığın ilk dönemlerine kadar uzandığını belirtiyor. Şimdiye kadar, Thomas İncili’nin en eski Yunanca metin versiyonu olarak 11. yüzyıla ait bir kodeks kabul ediliyordu. Yeni bulunan papirüs, Hz. İsa’nın çocukluğunu anlatan apokrif yazılardan birini içeriyor. Bu hikayeler, antik ve orta çağda oldukça popülerdi, ancak İncil’e dahil edilmemişti.
4. veya 5. Yüzyıldan Kalma
Humboldt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden araştırmacı Lajos Berkes, bu parçanın 4. ila 5. yüzyıla tarihlendiğini ve bilinen en eski kopya olduğunu belirtti. Liege Üniversitesi’nden Gabriel Nocchi Macedo da, Thomas İncili’nin bu geç antik Yunanca nüshasının, incilin aslında Yunanca yazılmış olduğuna dair mevcut değerlendirmeyi doğruladığını ekledi.
Alışveriş Listesi Zannedilmiş
Yaklaşık 11’e 5 santimetre boyutlarındaki parça, her satırda yaklaşık 10 harf olan on üç satırın kalıntılarını içeriyor. Kağıdın geç antik Mısır’dan geldiği belirlenmiş. Yazının ecik bücük görünümü nedeniyle, ilk başta günlük bir belgenin parçası olduğu düşünülmüş. Ancak, metinde “İsa” kelimesinin geçmesi ve diğer anahtar terimlerin kullanılmasıyla, bunun Thomas İncili’nin İsa’nın bebeklik dönemini anlatan bir parçası olduğu anlaşılmış.
El Yazması Alıştırması Olabilir
Araştırmacılar, parçanın sıra düzensiz çizgiler içeren acemice el yazısından, bunun bir okul ya da manastırda yazma alıştırması olarak oluşturulmuş olabileceğini tahmin ediyor. Parça, Hz. İsa’nın çocukluğundan bir bölüm olan “serçelerin canlanması” hikayesini anlatıyor. Bu hikayede, İsa taşkın bir nehrin kenarında oynar ve çamurdan yaptığı on iki serçeyi hayat verir.
Kıpti Dilinde Yazılmış
Thomas İncili, 1945’te Mısır’da Nag Hammadi şehrinde bulundu. Kıpti dilinde yazılmış bu metnin MS 60 ile 250 tarihleri arasında yazıldığı tahmin ediliyor. Metnin yüzde 70-80’i günümüzdeki kanonik İnciller ile paralellik göstermekte, kalan kısımlar ise gnostik gelenek çerçevesinde eklenmiş olarak kabul edilmektedir.
Bu keşif, Hz. İsa’nın erken dönem yaşamına ve Thomas İncili’nin tarihi önemine dair yeni bilgiler sunarak, Hıristiyanlık tarihi araştırmalarında önemli bir katkı sağlamaktadır.
